Interview met Alessandro Baricco

Naar aanleiding van het lezen van De Barbaren, geschreven door Alessandro Baricco, hebben wij een (fictief!) interview met hem voorbereid. Wij zijn nieuwsgierig naar zijn antwoorden op onze vragen en zijn benieuwd naar wat hij ons te vertellen heeft...

Waarom hebt u dit boek geschreven?

Ik vind het belangrijk dat mensen beseffen hoe erg onze cultuur verandert. Het heeft namelijk invloed op ons allemaal. Hiervoor heb ik stukken geschreven voor de krant La Repubblica. Deze artikelen werden veel gelezen en raakten ontzettend onder de aandacht. Dit was het moment dat ik besefte dat niet alleen Italië maar de hele wereld dit moest lezen. Daarom heb ik al die stukken samengebundeld tot één boek en dat is De Barbaren geworden.

Uw boek gaat voornamelijk over het veranderen van de cultuur. Waarom trok dit onderwerp u zo?

Ik ben nooit een ‘normale jongen’ geweest. Ik ben nooit goed geweest in sport en was vaak op mezelf en altijd buiten. Niet om te spelen maar om alles te ontdekken. Ik vond alles interessant en wilde de veranderingen van alles wat er om mij heen gebeurt zien en begrijpen. De meeste jongens vroegen voor hun verjaardagen om voetballen, spelletjes, et cetera, ik vroeg om wetenschappelijke boeken. Dit heb ik tot de dag van vandaag doorgezet. Nu is het in plaats van alleen de interesse ook mijn werk geworden. Door de jaren heen is de cultuur het meest veranderd, alleen werd dit niet door veel mensen opgemerkt. Ik wilde begrijpen waarom dit gebeurde, hoe dat gebeurt en waarom het nog steeds verandert. Dit wilde ik delen met het publiek.

Uw boek heet De Barbaren. Bent u van mening dat ieder mens barbaars is?

Dat is een goede vraag. Dit moet ik juist formuleren wil ik niet mensen op mijn dak krijgen.

Ik ben zeker van mening dat ieder mens barbaarse eigenschappen heeft. Maar dat geldt hetzelfde voor de romantische kant. Ieder mens kiest voor zichzelf welke kant hij het meest laat zien aan de buitenwereld. Dit kan zowel barbaars als romantisch zijn maar beide eigenschappen zitten naar mijn mening van nature al in de mens.

U beschrijft in uw broek 4 motto’s, waar komen deze vandaan?

Het eerste motto komt uit Die Kultur der Niederlage geschreven door Wolfgang Schivelbusch. Ik vind dit een prachtig boek en de stukken inspireren mij en zetten mij aan het denken.

Het tweede motto komt van een Londense criticus dat hij schreef voor een tijdschrift genaamd The Quarterly Musical Magazine and Review. Hij schreef dit op het moment van een heftige mutatie van een ontwikkeling waar we nog steeds inzitten. Dit is dus heel belangrijk geweest.

Als derde motto heb ik gekozen voor: ‘Mickey Mouse’ van W. Benjamin. Dit omdat ik nergens in mijn boek de neus wil ophalen voor iets als Mickey Mouse.

Het laatste motto, nummer vier, is afkomstig van Cormac McCarthy uit zijn boek No Country For Old Men. Dit boek gaf mij een vreemd gevoel, het is totaal anders dan al zijn andere werken en juist daarom intrigeert het me zo.

U heeft deze motto’s in het boek verwerkt en legt uit dat dit vaak bedoeld is om de grenzen van een veld af te bakenen: het onthult vaak voor een deel waar het boek over zal gaan. Wat is voor u de voornaamste reden geweest om motto’s in uw boek te gebruiken?

In de boeken die ik zelf gelezen heb stonden vaak motto’s die mij aan het denken zetten en op een andere manier naar dingen lieten kijken. Dit gun ik mijn lezers ook en daarom koos ik ervoor om stukken tekst die mij inspireerden als motto toe te voegen aan mijn boek.

Daarnaast kon ik het heel fijn als uitgangspunt gebruiken om vanuit daar verder te vertellen en informatie te verstrekken.

U heeft een hoofdstuk in uw boek dat Dieren heet. Ook staat er de volgende zin in uw boek: “Alleen nu is hij wel een vis”. Aan het eind van het boek vergelijkt u de Chinese Muur met een dronken slang. Vanwaar al die dieren?

Naar mijn mening is een dier interessanter dan de mens. Zoals ik al in mijn boek beschreef: wil je achterhalen hoe een dier zich voortbeweegt, dan zul je alles moeten bestuderen. Elk onderdeel van het lichaam. Het lijkt alsof sommige onderdelen nutteloos zijn, onbeweeglijk of zelfs absurd. Maar het gaat om de harmonische beweging van het hele dier. Wil je achter de logica van een barbaar komen, kan dit alleen door door de verschillende onderdelen ervan te onderzoeken, bij elkaar te voegen en het geheel te bestuderen.

Waarom heeft u ervoor gekozen om uw boek op het einde samen te vatten door de Chinese Muur te gebruiken?

Ik wilde mijn boek met een goed voorbeeld laten eindigen. Het idee achter deze gigantische slang interesseerde mij zo en kwam zo goed overeen met de mutatie van de mens, dat dit mij een perfect voorbeeld leek voor het einde van het boek.

U blikt in De Barbaren vooruit naar het jaar 2026. Wat is hiervoor uw voornaamste reden?

Met de kennis die ik heb opgedaan over de cultuurveranderingen vanuit de geschiedenis tot nu zie ik een bepaald patroon. Er staan continu mensen op met nieuwe ideeën en dit is in het begin schokkend en verwarrend. Ik heb geprobeerd met mijn kennis dit voort te zetten en zo de toekomst in proberen te kijken. Ik heb een soort voorspelling gedaan en gekeken hoe de samenleving en cultuur zullen veranderen en wat de invloeden hiervan zullen zijn.

Het is nu 2016 dus over een jaar of tien kan ik kijken of ik mijn kennis op de juiste manier toegepast heb en of het patroon dat ik voor ogen heb klopt.

Bent u bang voor de toekomst, zoals u 2026 beschreven heeft, wat betreft de barbaarse cultuurverandering?

Bang is niet helemaal het juiste woord. Als ik kijk naar de geschiedenis van cultuurveranderingen is er altijd een soort angst geweest onder de mensen. Nieuwe veranderingen brengen veel vragen met zich mee omdat de gevolgen nog niet te overzien zijn. Is het wel goed wat er gebeurt? Gaan we wel de juiste kant op en brengt dit niet ontzettend veel problemen met zich mee?

Zo heeft Beethoven vroeger een hoop tongen losgemaakt, vanwege de vernieuwing, terwijl het nu enorm gewaardeerd wordt om zijn lef en juist om die vernieuwing.

Ook muziek van nu wordt door veel mensen niet gewaardeerd: het is oppervlakkig en het schopt tegen de schenen van romantische muziekliefhebbers. Vijftig jaar verder en er wordt hier waarschijnlijk weer anders tegenaan gekeken.

Dit is waarom ik niet per se bang ben voor de toekomst maar ik ben wel heel nieuwsgierig naar wat er precies zal veranderen, in welk tempo dit gebeurt en wat er zal verdwijnen.

De enige manier waarop we hier achter zullen komen is afwachten en onze ogen open houden…

#interview #DenHaag #TheHague #Barbaren #mensbeeld #alessandrobaricco